Góc Tò Mò

Đèo Nào Dài Nhất Việt Nam?

Từ nhỏ đến lớn tôi chỉ biết đến từ “ đèo ” với ý nghĩ là một con đường để lên và vượt qua núi, cũng nắm được sơ sơ có mấy địa danh quen thuộc như đèo Hải Vân, đèo Ngang trong bài thơ nổi tiếng của Bà huyện Thanh Quan, đèo Cả, rồi đèo Cù Mông ở Bình Định… Lớn lên học lịch sử kháng chiến chống Pháp thì cũng có biết qua đèo Pha Đin. Hôm nay, Góc Tò Mò sẽ giới thiệu đến các bạn một con đèo nổi tiếng được biết đến với kỷ lục: Đèo dài nhất Việt Nam.

Bắt đầu thôi!

1. Bạn Đã Biết Thế Nào Được Gọi Là “Đèo” Chưa?

Đèo (hay còn gọi là đèo núi) là một tuyến đường (đoạn đường) giao thông giúp các phương tiện vận tải, xe cộ di chuyển thuận tiện hơn trên một dãy núi hoặc trên một sườn núi .

Chúng ta không phải như các đại hiệp, các tỷ muội trong phim cổ trang cứ hay nhảy từ trên vách núi xuống bay qua bay lại như chim đại bàng. Cũng không thể bám từng vách đá mà leo lên núi như các chị nữ chính đáng thương để được anh hùng ra tay tương trợ. Cách duy nhất để đi được trên núi chính là phải có một con đường vắt qua sườn núi, được làm rất công phu và có thể đi lại được như đường lộ. Đó chính là đèo.

Thực ra còn có đèo đồi nữa. Tuy nhiên đèo đồi thực sự không được nhiều người biết đến và ít được sử dụng. Lý do là đèo đồi thường chỉ là những đoạn đường ngắn, nhỏ, đôi khi chỉ là một con đường mòn phục vụ người dân địa phương di chuyển với khoảng cách ngắn qua một hoặc một vài quả đồi. Vì vậy khi nhắc đến “đèo” thường mang ý nghĩa nói về “đèo núi”.

2. Đèo Nào Dài Nhất Việt Nam?

Trước kia, có một vài thông tin cho rằng đèo Pha Đin là dài nhất Việt Nam. Đây là con đèo nối liền 2 tỉnh Sơn La và Điện Biên, độ dài khoảng 32km. Pha Đin nổi tiếng vì những chiến tích hào hùng trong kháng chiến chống Pháp của quân và dân ta. Nhưng thực tế thì hơi buồn một tẹo – đèo Pha Đin còn ngắn hơn khoảng 1km so với đèo Khánh Lê ( nối liền hai tỉnh Khánh Hòa và Lâm Đồng – một con đèo không mấy nổi tiếng ) dài tới 33km.

Vậy đèo nào mới là con đèo dài nhất Việt Nam?

Tính đến tháng 10 năm 2019, đèo dài nhất Việt Nam là đèo Ô Quy Hồ (tên khác là Ô Quý Hồ) nối liền hai tỉnh Lào Cai và Lai Châu với chiều dài khoảng 50km. Hai phần ba của đoạn đèo nằm ở huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu. Đoạn còn lại thuộc tỉnh Lào Cai. Vì vậy nếu du khách muốn đến Lai Châu đa phần sẽ chọn cách đi tàu hỏa từ Hà Nội lên đến Lào Cai rồi đi xe khách hoặc xe máy chạy qua đèo Ô Quy Hồ này. Hoặc những ai muốn đi tham quan Thác Bạc ở Lào Cai ( một trong những thác nước đẹp nhất vùng Tây Bắc ) cũng nhất định sẽ ghé thăm Ô Quy Hồ – cung đường hiểm trở bậc nhất Việt Nam.

3. Nguồn Gốc Của Tên Gọi Đèo Ô Quy Hồ

Vì đèo nằm ở gần trạm kiểm lâm tên là trạm Tôn tại Cổng vườn quốc gia Hoàng Liên Sơn, nên đèo còn có tên khác là đèo Trạm Tôn. Đến đây mà nghe ai chỉ đường đi đèo Trạm Tôn cũng đừng hoang mang quá nhé, vì cũng là đèo Ô Quy Hồ mà thôi.

Đèo Ô Quy Hồ với độ cao trên đỉnh gần 2000m  nên người ta đã cho Ô Quy Hồ đứng nhất trong các đèo ở Việt Nam bởi sự hiểm trở, hùng vĩ và độ dài của nó. Nghiễm nhiên Ô Quy Hồ trở thành “ Vua đèo ” thống lĩnh cả một vùng Tây Bắc.

Nguồn gốc sinh ra tên Ô Quy Hồ của “ vị vua ” này được người ta lưu truyền lại là : có một con chim hay kêu da diết vì một câu chuyện tình yêu trai gái đẹp nhưng không thành. Con chim được cho là hóa thân của nhân vật nữ chính trong câu chuyện tình đó –  tiên nữ thứ 7 con gái của trời. Nàng và chàng tiều phu tên Ô Quy Hồ yêu nhau nhưng bị ông trời ngăn cản. U uất vì không được đến với người mình yêu, nàng liền hóa thân thành một con chim hàng ngày bay qua bay lại trên con đường vắt ngang qua đỉnh núi và luôn gọi tên chàng tiều phu ấy “ Ô QUY HỒ ! Ô QUY HỒ !.. ” . Dần dần người ta đã lấy tiếng kêu thảm thiết của con chim đặt tên cho đèo.

Quay trở lại thực tại, đèo Ô Quy Hồ có tên chính thức là đèo Ô Qúy Hồ – cái tên được lấy theo tên bản Ô Qúy Hồ ( nay là phường Ô Qúy Hồ, thị xã Sapa ).  Nhưng người ta vẫn ưa chuộng tên Ô Quy Hồ hơn vì đơn giản là nghe hay hơn, thanh thoát hơn ( tôi cũng thích cái tên này ). Ngoài ra đèo cũng được gọi là đèo Hoàng Liên Sơn hoặc Cổng trời Hoàng Liên bởi địa thế của đèo nằm vắt qua dãy núi nổi tiếng ấy. Một số người còn gọi là đèo Mây vì quanh năm mây phủ gần như khắp cả con đèo. Khi con người lên đến đỉnh đèo với độ cao cheo leo, xung quanh mình là những đám mây trắng dày đặc, mênh mông mờ ảo trong khói sương ấy, ai cũng sẽ có cảm giác gần như là chạm tay tới bầu trời, vậy nên đỉnh Ô Quy Hồ người ta còn đặt cho cái tên là “ Cổng trời ”.

Khi di chuyển trên đèo, ta có thể nhìn bao quát dãy Hoàng Liên Sơn nổi tiếng, vào những ngày ít mây còn thấy được đỉnh Fansipan từ trên “ Cổng trời ” nữa cơ.

Bởi phong cảnh hùng vĩ cùng sự hiểm trở bậc nhất ở Việt Nam, “ Vua đèo ” của chúng ta rất được các du khách đánh giá cao. Những người ưa thích du lịch mạo hiểm còn xếp Ô Quy Hồ và 3 con đèo hiểm trở khác : Mã Pí Lèng ( Hà Giang ), Pha Đin ( nối liền Sơn La và Điện Biên ) và Khau Phạ ( Yên Bái ) vào danh sách “ Tứ đại đỉnh đèo ” – một trong những mục tiêu check in không thể thiếu của dân phượt.

Kết luận

Dù chỉ là con đèo nhưng cũng đã có nhiều điều thú vị rồi phải không ? Cho nên khi viết bài này tôi cảm thấy lại háo hức muốn được khám phá một lần cung đường hiểm trở nhất Việt Nam. Chỉ khi phóng tầm mắt ra xa ở những vùng đất lạ, ta mới thấy mình vẫn còn nhỏ bé dưới bầu trời.

Cảm ơn các bạn đã đọc và chia sẻ bài viết!

Phương Thụ

PS: 

Lẽ ra bài viết này có thể kết thúc tại đây. Tuy nhiên ngay tại thời điểm tác giả viết bài thì trên mạng xã hội (đặc biệt là Youtube và Facebook) lại đang sôi sục và bức xúc với tin tức một nhóm 4 phượt thủ chụp ảnh khỏa thân khi đang ngao du trên đèo Mã Pì Lèng. Họ nói rằng mục đích khỏa thân đi lại và chụp ảnh tại đèo Mã Pì Lèng là để ủng hộ việc bảo vệ môi trường. 

Với quan điểm của tôi, việc khỏa thân chụp ảnh không giúp ích gì cho việc bảo vệ môi trường mà còn rất phản cảm. Đặc biệt một trong bốn người lại là một facebooker nổi tiếng trên mạng xã hội. Mỗi video, hình ảnh, hoạt động của họ có sức lan truyền rất lớn. Việc làm này nếu không được xử lý nghiêm, sẽ dẫn đến những hệ lụy xấu. Tôi mong các bạn trước khi làm một việc gì cần cân nhắc, suy nghĩ kỹ trước khi quyết định thực hiện.

Có thể bạn quan tâm:

Tại sao lá cây có màu xanh?

Tại sao xoong nồi thường làm bằng kim loại còn bát đĩa làm bằng sứ ?

Leave a Comment: